নৰ্থ ইষ্ট ডাইজেষ্টিভ এণ্ড লিভাৰ ফাউণ্ডেচনৰ দ্বাৰা গ্লোবেল ফেটি লিভাৰ ডে ২০২৪ উদযাপন

ফেটি লিভাৰ ৰোগৰ গম্ভীৰতাৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি, গ্ল’বেল লিভাৰ ইনষ্টিটিউটে, গুৱাহাটীৰ নৰ্থ ইষ্ট ডাইজেষ্টিভ এণ্ড লিভাৰ ফাউণ্ডেশ্যনৰ সৈতে একেলগে অহা ১৩ জুন, ২০২৪ তাৰিখে অধিক সজাগতা আৰু নিঃশব্দ ৰোগটিৰ প্ৰতিৰোধৰ বাবে গ্ল’বেল ফেটি লিভাৰ দিৱস পালন কৰিব। এই উপলক্ষে, অহা ১৩ জুন ২০২৪ তাৰিখে অধিক সজাগতা আৰু ফেটি লিভাৰ প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ লতাশিল খেলপথাৰৰ পৰা নেহৰু ষ্টেডিয়াম, গুৱাহাটীলৈ পুৱা 0৬:00 বজাত “RUN FOR YOUR LIVER” নামেৰে ৰেলীৰ আয়োজন কৰা হ’ব।
এই ৰোগৰ বিষয়ে অৱগত কৰি নৰ্থ-ইষ্ট ডাইজেষ্টিভ আৰু লিভাৰ ফাউণ্ডেশ্যনৰ সচিব ড০ বি ডি গোস্বামীয়ে কয়, “গোলকীয় ফেটি লিভাৰ দিৱস, হৈছে এটা ৰাজহুৱা শিক্ষা অভিযান যি ২০১৮ চনৰ জুন মাহত উদ্বোধন কৰা হৈছিল যাতে এই ৰোগ সম্বন্ধে সজাগতা বৃদ্ধি হয় আৰু ফেটি লিভাৰৰ জৰুৰী লক্ষণসমুহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হয়; বিশেষকৈ ইয়াৰ অগ্ৰিম পৰ্যায়ত, যিয়ে বিশ্বজুৰি আচৰিত ধৰণে ১১.৫ কোটি ব্যক্তিক প্ৰভাৱিত কৰে। ফেটি লিভাৰ ৰোগ, আৰু ইয়াৰ অধিক অগ্ৰিম ৰূপ, এক গোপন বিশ্বব্যাপী মহামাৰী হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ২০৩০ চনৰ ভিতৰত আনুমানিক ৩৫.৭ কোটি লোক আক্ৰান্ত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে।যিহেতু ফেটি লিভাৰ ৰোগৰ লক্ষণসমূহ প্ৰায়ে প্ৰকাশ্য নহয়, সেয়েহে ইয়াৰ চিকিৎসা-প্ৰক্ৰিয়া আৰু প্ৰতিবেদন ও সঠিক নহয়। সঠিক নিৰীক্ষণৰ নহ’লে ফেটি লিভাৰ ৰোগৰ ফলত চিৰোচিছ, যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগ, আৰু যকৃতৰ সংৰোপন আদি সমস্যাৰ সৃষ্টি হব পাৰে”।
ফেটি লিভাৰ ৰোগ (FLD) মানে আপোনাৰ যকৃতত অতিৰিক্ত চৰ্বি জমা হোৱা। এই অৱস্থাৰ এটা ধৰণ হ’ল অতাধিক মদ্যপান কৰা। আনটো প্ৰকাৰ, যিটো অতি সাধাৰণ, যাৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট কাৰণ নাই। বেছিভাগ সময়তে ইয়াৰ কোনো লক্ষণ দেখা নাযায়, কিন্তু সময়ৰ লগে লগে চৰ্বি জমা হলে আপোনাৰ যকৃতে কাম কৰাটো কঠিন হৈ পৰে।
গুৱাহাটীৰ জেষ্ঠ্য গেষ্ট্ৰণ্টেৰ’লজিষ্ট ড০ অমিতাভা গোস্বামীয়ে তেওঁৰ ভাষণত জনাইছিল যে, “ফেটি লিভাৰ ৰোগৰ দুটা প্ৰকাৰ আছে – বিপাকীয় বিকল অৱস্থা – ৰ লগত জড়িত ষ্টেটটিক লিভাৰ ডিজিজ আৰু সুৰা সম্পৰ্কীয় ফেটি লিভাৰ ৰোগ (Metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease-MASLD and Alcohol-related fatty liver disease ALD)। MASLD ক আগতে আমেৰিকাত নন-এলকহলিক ফেটি লিভাৰ ৰোগ (NAFLD) বুলি কোৱা হৈছিল, যিটো আমেৰিকাত অতি সাধাৰণ, যাৰ ফলত ৩ জন প্ৰাপ্তবয়স্কৰ ভিতৰত ১ জন আক্ৰান্ত হৈছে। সুৰা সম্পৰ্কীয় ফেটি লিভাৰ ৰোগ (ALD) কম দেখা যায়, য’ত আমেৰিকাত বাস কৰা প্ৰায় ৫% লোক মদ্যপানৰ ফলত এই ৰোগত আক্ৰান্ত হয়।”
ALD আৰু MASLD ৰ ক্ষেত্ৰত সাধাৰণতে কোনো লক্ষণ দেখা নাযায়। কিছুমান মানুহৰ ক্ষেত্ৰত যকৃত থকা পেটৰ ওপৰৰ সোঁফালে ভাগৰুৱা বা বিষৰ দৰে লক্ষণ থাকিব পাৰে। যদি আপুনি মাছ বা চিৰ’চিছ ৰোগত আক্ৰান্ত, তেন্তে আপোনাৰ পেট ফুলি যোৱা, ছালৰ তলত ৰক্তবাহী নলীবোৰ ডাঙৰ হোৱা, পুৰুষৰ স্বাভাৱিকতকৈ ডাঙৰ স্তন হোৱা, হাতৰ তলুৱা ৰঙা হোৱা, জণ্ডিচৰ বাবে ছাল আৰু চকু হালধীয়া হোৱা, বমি ভাৱ হোৱা, ওজন কমি যোৱা, বা ভোক কমি যোৱা, ভাগৰুৱা বা মানসিক বিভ্ৰান্তি হোৱা আদি লক্ষণ দেখা দিব পাৰে।
এই সকলোবোৰ অৱস্থাৰ মূল জটিলতা হল চিৰচিছ। আপোনাৰ যকৃতে এই অৱস্থাৰ লগত অহা প্ৰদাহ বন্ধ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰাৰ লগে লগে ই দাগৰ অঞ্চল সৃষ্টি কৰে। প্ৰদাহ বিয়পি পৰাৰ লগে লগে দাগবোৰো বিয়পি পৰে, আৰু শেষত, আপোনাৰ যকৃতে নিজৰ কাম কৰিব নোৱাৰে। তাৰ ফলত আপোনাৰ পেটত তৰল পদাৰ্থ জমা হ’ব পাৰে, আপোনাৰ খাদ্যনলীত ফুলি উঠা শিৰাবোৰ ফুটি উঠিব পাৰে আৰু তেজ ওলোৱা, বিভ্ৰান্তি আৰু টোপনি অহা, অতি সক্ৰিয় প্লীহা, যকৃতৰ কৰ্কট ৰোগ, যকৃতৰ বিকলতা আদি হব পাৰে।
এই ৰোগৰ জটিলতাৰ বিষয়ে জনাই চিকিৎসক (গেষ্ট্ৰ’ণ্টেৰ’ল’জিষ্ট আৰু হেপাট’ৰ’ল’জিষ্ট) অম্ৰিতাংশু বৰকাকতিয়ে কয়,”এই সকলোবোৰ অৱস্থাৰ মূল জটিলতা হৈ চিৰ’চিচ। যেতিয়া আপোনাৰ যকৃতে এই অৱস্থাৰ সৈতে অহা দহনক প্ৰতিৰোধ কৰে, তেতিয়া ই ঘাঁৰ সৃষ্টি কৰে। দহন যিমানে বিস্তৃত হ’ব সিমানে ঘাঁ ও বিয়পি পৰিব আৰু অৱশেষত আপোনাৰ যকৃতে ইয়াৰ কাম কৰিব নোৱাৰা হৈ পৰিব। যাৰ ফলত পেটত পানীয় জমা হৈ, খাদ্যনলীৰ ৰক্তবাহী নলী ফুলি বিস্ফোৰিত হৈ ৰক্তক্ষৰণ হ’ব পাৰে, বেমেজালি আৰু আলস্যগ্ৰস্ত হোৱা, অতি সক্ৰিয় প্লীহা, যকৃত ৰ কৰ্কট, বিকল যকৃত ইত্যাদি হ’ব পাৰে।“
যদি আপোনাৰ যকৃতৰ অলপ বা সহনীয় ঘাঁ হৈছে, তেন্তে ই আপোনাৰ জীৱনকালত কোনো প্ৰভাৱ পেলাৱ নোৱাৰে। কিন্তু যদি আপোনাৰ চিৰ’চিচ হৈছে, ইয়ে আপোনাৰ জীয়াই থকাৰ সময় নিৰূপনত প্ৰভাৱ পেলাব। যদি এফএলডি চিৰ’চিচৰ সোনকালে চিকিৎসা কৰা হয়, তেন্তে আপুনি ১০-১৫ বছৰ জীয়াই থাকিব। যদি ইয়াৰ চিকিৎসা দেৰিকৈ হয় বা জটিলতাই দেখা দিয়ে, যেনে ফুলি যোৱা বা পেটত পানীয় জমা হোৱা বা অন্ত্ৰত ৰক্তক্ষৰণ হোৱা, আপোনাৰ সম্ভাৱ্য আয়ুস ৩-৫ বছৰ হ’ব যদিহে আপুনি যকৃত সংৰোপন নকৰে।
জীৱন শৈলীৰ পৰিৱৰ্তনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰি চিকিৎসক (গেষ্ট্ৰ’ণ্টেৰ’ল’জিষ্ট আৰু হেপাট’ৰ’ল’জিষ্ট) উৎপল জ্যোতি ডেকাই কয়,”আপুনি অধিক ব্যায়াম কৰিব লাগে। সপ্তাহৰ প্ৰায়ভাগ দিনত, দিনটোত কমেও ৩০ মিনিট সক্ৰিয় হবলৈ চেষ্টা কৰক। যদি আপুনি ওজন কমাবলৈ চেষ্টা কৰিছে, তেন্তে আপুনি হয়তো দেখিব যে ই অধিক ব্যায়াম কৰাত সহযোগ কৰিছে। কিন্তু যদি আপুনি ইতিমধ্যে নিয়মিতভাৱে ব্যায়াম নকৰে তেন্তে প্ৰথমে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লঁওক আৰু লাহে লাহে আৰম্ভ কৰক।“ লগতে আপোনাৰ লিভাৰৰ প্ৰতি দয়ালু হওক। যিবোৰ কামে ইয়াৰ কাম কঠিন কৰি তুলিব, সেইবোৰ কাম নকৰিব৷ সুৰাপান বাদ দিয়ক। কেৱল নিৰ্দেশনা অনুসৰিহে ঔষধ ল’ব। যিকোনো বনৌষধিৰ ঔষধ চেষ্টা কৰাৰ আগতে চিকিৎসকৰ লগত কথা পাতক। কেৱল এটা সামগ্ৰী প্ৰাকৃতিক বুলিয়েই তাৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ই নিৰাপদ।
“আপোনাৰ কলেষ্টেৰল কম কৰিবলৈ চেষ্টা কৰক। উদ্ভিদ ভিত্তিক খাদ্যাভ্যাস, ব্যায়াম, আৰু ঔষধ খাঁওক। ইয়াৰ ফলত আপোনাৰ কলেষ্টেৰল আৰু আপোনাৰ ট্ৰাইগ্লিচাৰাইডৰ মাত্ৰা প্ৰয়োজন অনুসাৰে থাকিব। আপোনাৰ ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰণ কৰক। আপোনাৰ তেজত শৰ্কৰাৰ পৰিমাণ পৰীক্ষা কৰক, আৰু চিকিৎসকে পৰামৰ্শ দিয়াৰ দৰে ঔষধ খাব।“চিকিৎসক (গেষ্ট্ৰ’ণ্টেৰ’ল’জিষ্ট আৰু হেপাট’ৰ’ল’জিষ্ট) হিতেশ কলিতাই জনায়।
চৰ্বিযুক্ত খাদ্য (যেনে চচ্চেজ, গাহৰিৰ মাংস, কেক, চকলেট ইত্যাদি) থকা খাদ্য সীমিত কৰক। সংপৃক্ত চৰ্বি (যেনে মাখন, ৰঙা মাংস, আৰু পনিৰ)ৰ ঠাইত অসংপৃক্ত চৰ্বি (যেনে জলফাই তেল, ছালমন, আৰু এভোকেডো)ৰে সলনি কৰক। কম গ্লাইচেমিক সূচকাংক থকা খাদ্য, যেনে ফল-মূল, শাক-পাচলি, গোটা শস্য খাব লাগে। সাধাৰণ চেনিযুক্ত খাদ্য আৰু পানীয় (যেনে মিঠা কৰা চোডা, স্পৰ্টছ ড্ৰিংকছ, ফলৰ ৰস, আৰু আইচক্ৰীম) পৰিহাৰ কৰক। ভূমধ্যসাগৰীয় খাদ্য খাবলৈ চেষ্টা আৰু অনুসৰণ কৰক।
ALD প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ, পৰিমিত পৰিমাণে সুৰাপান কৰক। অৰ্থাৎ, সকলো বয়সৰ মহিলা আৰু ৬৫ বছৰৰ ওপৰৰ পুৰুষৰ বাবে দিনটোত এটা পানীয়, আৰু ৬৫ বছৰ আৰু তাতকৈ কম বয়সৰ পুৰুষৰ বাবে দুটাকৈ পানীয়। ঔষধ আৰু সুৰা মিহলাই দিয়াৰ আগতে পৰীক্ষা কৰক। আপোনাৰ চিকিৎসকক, পৰামৰ্শ দিয়া ঔষধৰ সৈতে মদ্যপান কৰাটো ঠিকেই আছে নে নাই সুধিব। সকলো ঔষধৰ সতৰ্কবাণী লেবেল পঢ়ক। আপুনি যেতিয়া এচিটামিনোফেনৰ দৰে সামগ্ৰী গ্ৰহণ কৰি থাকে তেতিয়া সুৰাপান নকৰিব, যিয়ে সুৰাৰ সৈতে মিলিলে আপোনাৰ যকৃতৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে।
MASLD আৰু MASH ৰ বাবে সঠিক সিদ্ধান্তই গুৰুত্বপুৰ্ণ- স্বাস্থ্যকৰ খাদ্য খাওক। উদ্ভিদ ভিত্তিক খাদ্যৰ সৈতে বহুত ফল-মূল, শাক-পাচলি, গোটা শস্য, আৰু স্বাস্থ্যকৰ চৰ্বিযুক্ত খাদ্য বাছি লওক। সুস্থ ওজনত থাকক। প্ৰয়োজন হ’লে ওজন কমাওক। যদি আপোনাৰ ওজন সুস্থ হয়, তেন্তে স্বাস্থ্যসন্মত খাদ্য বাছি লৈ আৰু ব্যায়াম কৰি ইয়াক বজাই ৰাখিবলৈ কাম কৰক। ব্যায়ামক আপোনাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ এটা অংশ কৰি লওক। যদি আপুনি কিছুদিনৰ পৰা সক্ৰিয় হৈ থকা নাই তেন্তে প্ৰথমে চিকিৎসকৰ লগত কথা পাতক।